2020 жылдың наурыз айында, 30 жыл ішінде алғаш рет монах емес адам Одесса УОК теологиялық семинариясының ректоры болды - протоиерей Дмитрий Яковенко, Одесса епархиясының діни білім беру және катехизис бөлімінің меңгерушісі, Әулие шіркеуінің аббаты. Магдалина Мэри ul. Бернардацци, Епархия кеңесінің мүшесі.
ElitExpert-пен сұхбатында семинария ректоры Fr Одесса семинариясы пандемия кезінде қалай жұмыс істейді және ол тағайындалғаннан кейін рухани мекемеде не өзгерді.
Одесса теологиялық семинариясы - еліміздің оңтүстігіндегі ең көне оқу орны. Семинария православие шіркеуінің діни қызметкерлері мен шіркеу қызметкерлерін, теологтарды, шіркеу мектептерінің мұғалімдерін, шіркеу хорларының регенттерін және шіркеу тігін шеберлерін дайындайтын рухани білім беру мекемесі болып табылады.
Семинария 1838 жылы құрылды және оның бірінші ректоры көрнекті шіркеу ғалымы және иерархы архимандрит (кейінірек Чигиринский епископы) Порфирий (Успенский) болды. 1918 жылы шіркеуді атеистік қудалау кезінде қираған Одесса теологиялық мектебі ұзақ жылдар бойы мемлекеттік идеологияға қарсы әрекет еткен Украинадағы жалғыз семинария болып қалу үшін 1944 жылы ұмытылған күлден көтерілді. Осы уақыт ішінде семинария қабырғасынан 3000-ға жуық түлек шықты. Олардың арасында Киев және бүкіл Украина митрополиті Владимир (Сабодан), Украин православие шіркеуінің приматы, УОК Қасиетті Синодының тұрақты мүшелері сияқты көрнекті иерархтар бар: Одесса мен Измаил митрополиті Агафангель, Донецк пен Мариуполь митрополиті Хиларион және басқа да көптеген көрнекті архипастырлар.
- Шіркеудің министрі қалай болдыңыз? Сіз діни қызметкердің отбасында өстіңіз бе?
– Біреу иманға ой толғау, қиналу арқылы келеді. Менде дарынды сенім бар. Мен ветеринарлар отбасында дүниеге келдім. Менің анам иманды адам. Ол да әкесі екеуінің үйленетінін талап етті. Помошной қаласында шіркеу ашқанда, біз бүкіл отбасы болып қызметке бара бастадық. Анам маған кішкентай кезімде жамылғы киіп, әпкеме джеммен араласқанымды айтты, мен анама орамалмен мойындадым. Содан кейін мені бір жолаушы ғибадатханаға апарды. Мектептен кейін мен Одесса семинариясына түстім. Содан кейін ол Мәскеу теологиялық академиясына барып, жұбайы Юлиямен кездесті. Ол хордың регенті болу үшін оқыды. Семинариядан кейін олар приходтарға қызмет етуге жіберіледі, ал Академиядан кейін олар теологиялық семинарияларда сабақ береді. Бастапқыда Хабаровскіге баруды ұсынды, бірақ Одесса семинариясының ректоры мені Украинаға жіберу туралы хат жазды. Мен сектологиядан, кейін орыс шіркеуінің тарихынан сабақ бере бастадым. Оқушылар көбірек білу үшін тарих үйірмесін ашты. Ол сонымен қатар соборда қызмет етті.
- Дінтану семинариясының ректоры болып тағайындалғанда неден бастадыңыз?
— Өйткені мен бір нәрсені өзгерткім, оны жақсартқым келді. Жоспарларым көп, бірақ өмір шындығы бар. Сіз жай ғана ұстаз болған кезде бір нәрсеге қарап, 120 оқушыға – яғни 120 түрлі өмірге, түрлі мәселелерге, сонымен қатар ұстаздар қауымына жауапты болсаңыз, көзқарас өзгереді. Оқыту үшін жағдайды жақсарту үшін жөндеуден бастадым. Пандемияға байланысты бұл өте қиын болды, бірақ біз ғимаратты, еденді, қабырғаларды және жиһазды жаңарттық. Бізде жақсы тамақ бар. Оқуға барлық жағдай жасалған.
Негізгі мақсаттарымның бірі – оқу орнымыздың деңгейін көтеру. Біз Болон жүйесі бойынша бакалавриат білімін береміз. Мен магистр дәрежесін алғанымызды қалаймын. Ол үшін ғылыми еңбектер, профессорлық дәреже керек. Қазір біз оқытуға қажетті педагогика курсын әзірлеу үстіндеміз.
Сонымен қатар, мен Одесса епархиясының діни білім беру және катехизис бөлімін басқарамын, Пасха мектептеріне жетекшілік етемін, фестивальдар, көрмелер, қайырымдылық шараларын ұйымдастырамын. Көп жұмыс. Бірақ бастысы оған ұнайды.
— Өткен жылы Одесса семинариясы өз жұмысын қайта бастағанына 75 жыл толды...
- Иә. Одесса семинариясы - ең көне. Біз тарих пен дәстүрді құрметтейміз, бірақ қазіргі заманға ілесеміз. 19 ғасырда дінбасылар дворяндардың төменгі табы болып саналды. Діни қызметкерлердің балалары әдетте 12 жасында бітірген теологиялық мектептен кейін семинарияға түседі. Және олар семинарияда тағы алты жыл оқып, оқу және теологиялық пәндерді оқыды. Кеңес заманында кәмелетке толған, саналы адамдар әскерден өткеннен кейін кіретін. Ал қазір олар мектептен кейін бірден келеді, негізінен таңдаумен, таңдаумен.
— Одесса семинариясы Украинадағы ең жақсылардың бірі болып саналады. Олар сізге қай аймақтардан келеді?
— Украинаның түкпір-түкпірінен, тіпті Молдовадан. Біздің түлектер әлемнің түкпір-түкпірінде жұмыс істейді. Оның Ардақты Митрополит Владимир (Сабодан Виктор Маркиянович) және басқа да көптеген атақты теологтар біздің Одесса теологиялық семинариясында оқып, сабақ берді.
- Тұрақты карантин кезінде жаттығулар қалай өтуде?
- Пандемия бүкіл әлем үшін қиындықтар туғызды. Біздің міндетіміз – семинария мен оқу үдерісін сақтау. Сыныпта оқушыларға ноутбук қойылды, Viber арқылы мұғаліммен сабақ жүргізілді. Студенттер философия, логика, риторика, латын және ежелгі грек тілдерін оқиды. Жалпы, біз шіркеуге лайықты пасторларды дайындауға тырысамыз.
Айтпақшы, демалыс күндері қарапайым студенттер демалады. Бізде демалыс күндері жоқ. Дүйсенбіден жұмаға дейін - сабақтар. Сенбі және жексенбіде - дұға ету.
Одессаны «Ұлы күткен уақыт» повесімен әйгілі еткен белгілі жазушы Константин Паустовскийдің біздің семинария камерасында түнеп шыққанын білетіндер кемде-кем. Одессаға келген ол теміржол вокзалының жанындағы Афонское подворьеге тоқтады. Бірақ мен күнді теңізге жақынырақ өткізуді шештім. Ол Үлкен Фонтанның 16-шы стансасындағы монастырьға келіп, камерасында медитациямен түнеді. Дәл осы жерде ол сириялық Ефремнің Ұлы Ораза дұғасын естіді, ол кейінірек өмірінің қиын сәттерінде оқыды.
Қазір бұл бөлмеде проректор, протоиерей Андрей Николайданың кабинеті орналасқан.
— Қиын заманда оқырмандарымызға не тілейсіз?
— Барлығына иман мен сабыр тілеймін. Бұл індетті жеңу үшін Жаратқан Иеден дұғаларымыз қабыл болады деп сенемін. Ең бастысы, рухты иманмен нығайта отырып, мықты болыңыз.
ElitExpert анықтамасы:
Протоиерей Дмитрий Яковенко 1982 жылы туған. 1988-1999 жылдар аралығында Помошная Кировоград облысының №3 орта мектебінде оқып, оны алтын медальмен бітірді.
1999 жылы Одесса теологиялық семинариясына оқуға түсті. 2003 жылы Мәскеу теологиялық академиясының шіркеу-тарихи факультетіне оқуға түсті. Шиархимандрит Джон (Маслов) атындағы шәкіртақы тағайындалды.
18 жылы 2006 сәуірде ол дикон болып тағайындалды. 28 жылы 2006 тамызда ол пресвитер болып тағайындалды. 17 жылдың 2006 тамызынан бастап семинарияда сабақ береді, ал 2014 жылдан бастап епархиялық діни ағарту және катехизм бөлімінің төрағасы.
22 жылдың 2018 тамызында ол Апостолдарға тең Мария Магдалина шіркеуінің аббаты болып тағайындалды.
Үйленген Үш бала тәрбиелеп отыр.
